Zanim przyszła jesień,

czyli garść zdjęć z wrześniowych i październikowych spacerów z moją małą Turbo Myszką.

Kiedyś powtarzałam, że nie jestem fotografem, ale chciałabym być - i że nie umiem robić zdjęć, ale uwielbiam to robić. Od jakiegoś już czasu pozbywam się kompleksów. Wiem, że nie jestem profesjonalnym fotografem i absolutnie nie zamierzam nawet próbować nim zostać. Musiałabym wówczas zrezygnować z tej lekkości, którą czuję, kiedy biorę w dłonie aparat (albo telefon, o czym pisałam tu i tu). Teraz, kiedy robię zdjęcia, nie muszę myśleć o tym, czy komuś się spodobają. Sformułowanie "zatrzymuję chwile" brzmi niezwykle naiwnie i banalnie, prawda? I co z tego? Bo ja właśnie to robię.

Ostatnio wielką przyjemność sprawia mi "psucie" zdjęć. Wygląda to tak: biorę na warsztat jakieś nieudane, niedoskonałe zdjęcie i grzebię przy nim tak długo, aż albo wyeksponuję jego wadliwość, albo zatuszuję ją jeszcze innymi niedociągnięciami. Czasem rozświetlam do przesady ciemne zdjęcia, czasem przesadzam z kontrastem, czasem z kolei przyciemniam zdjęcia, na których z powodu prześwietlenia niewiele było widać. Efekty bywają przedziwne, ale bardzo lubię na nie patrzeć, bo oddają klimat chwili, kiedy na przykład gapiłam się na las pod światło i mrużyłam oczy, próbując "ściemnić" obraz - i dopiero wtedy dostrzegałam, że to, na co patrzyłam, to nie las, ale grupa drzew wokół domku czy stodoły. Przebarwienia na zdjęciach są efektem próby przełożenia tych "zabaw okiem" na "zabawy aparatem i programem" - to celowe, lubię je i nie zamierzam usuwać, chociaż na pewno bym mogła. Kiedy przez długie chwile maniakalnie wgapiałam się w widoki pod ostre światło, naprawdę widziałam te przebarwienia, więc i na zdjęciach mają być. 

Co sądzicie o takim podejściu do fotografii? Stawiacie na doskonałe i dopracowane kadry czy lubicie też niedoskonałość, która jest odbiciem tego, co naprawdę widzieliście, robiąc zdjęcia?

Żeby nie było, że zajmuję się tylko "psuciem" zdjęć, jak lubię to nazywać... Zupełnie przypadkiem i niechcący zaczęłam dzięki takiemu podejściu robić zdjęcia "na poważnie" - przygarnęła mnie grupa rekonstrukcji historycznej, która akurat zaczynała kłaść coraz większy nacisk na fotografię rekonstrukcyjną, potrzebowała kogoś, kto niekoniecznie umie robić zdjęcia, ale lubi... i tak się zaczęło. Dzięki chłopakom poznałam "prawdziwych" fotografów, którzy nauczyli mnie cudów, które w życiu nie przyszłyby do głowy. Okazało się, że ludzie chcą oglądać historię, która jest na moich zdjęciach. Dodało mi to niesamowicie pewności siebie, przestałam bać się aparatu i, przede wszystkim, programów graficznych. Niezależnie jednak od tego, że zaczęłam robić "prawdziwe" zdjęcia, dalej w wolnych chwilach i przypływie skrzywionej weny cykam te prześwietlone/niedoświetlone stodoły czy świecące w prawie-ciemnościach szyny kolejowe i sprawia mi to wielką przyjemność.

Poniżej zamieszczam kilka zdjęć, których robienie sprawiło mi wyjątkową frajdę. Przy każdej z tych mini-sesji wiernie towarzyszył mi Mały Jack - bo od kiedy mam psa, fotografuję o wiele, wiele więcej! Wiecie, że machał ogonem za każdym razem, kiedy naciskałam spust migawki? Jakby czuł, że sam fakt robienia zdjęcia jest już powodem do dzikiej radości. Mądre mam zwierzę, prawda?

Projekt: z okna

W tej notce - chyba po raz pierwszy w historii bloga - nie będzie ani słowa o psie!

Jeszcze kilka słów w nawiązaniu do tego, co ostatnio napisałam o zdjęciach robionych komórką. Do pracy (właściwie do jednego z miejsc pracy) dojeżdżam autobusem. Uwielbiam te momenty, kiedy zakładam słuchawki, zamykam oczy i pozwalam sobie na dokładnie 35 minut odcięcia od świata, który zostaje na zewnątrz. Mam szczęście, bo tam, gdzie jadę, udaje się bardzo niewielu pasażerów, zdarza się nawet, że autobus jest pusty. Można wygodnie rozłożyć się, oprzeć głowę i przymknąć oczy... albo zerkać na krajobrazy, które przesuwają się za oknem.

Szyby autobusu zwykle są brudne. Na ogół też wewnątrz pali się światło, więc patrząc w okno, poza widokami z zewnątrz widzę też odbicie tego, co w środku. Efekt bywa ciekawy. Czasem jest to prostu rozmycie pezażu zza okna, czasem "doświetlenie" go, a czasem dodanie nieistniejącego w rzeczywistości elementu. Im szybciej jedzie autobus, tym trudniej zatrzymać moment. Próbowałam kiedyś z lustrzanką, ale zanim złapałam ostrość, te przedziwne widoki uciekały. 

Komórką wyszło o wiele lepiej. Oczywiście, wiem że te zdjęcia są mocno niedoskonałe. Wiem, że głównym ich tematem, poza kaszubskimi krajobrazami, są... błędy. Nie chodzi o to, że jestem wobec siebie bezkrytyczna i nie dostrzegam nieostrości czy "mgły" (która mogła być moim oddechem albo zwyczajną brudną plamą na szybie!), która zasłania pół kadru. Chodzi o to, co chcę pokazać i zapamiętać - nie widoki i pejzaże same w sobie, ale to, jak owe widoki i pejzaże wyglądają, kiedy się je obserwuje z okna wlokącego się autobusu. Taki dokument codzienności PKS-owych dojeżdżaczy.

Kilka lat temu, kiedy rozpoczęłam pracę na wsi na Kaszubach i jeszcze nie prowadziłam bloga, zrobiłam sama dla siebie projekt: moja droga do pracy. Starałam się fotografować te same elementy co tydzień o tej samej porze. Dzięki temu mam dziś folder pełen zdjęć zmieniających się drzew (od zaliścionych na zielono przez żółte i pomarańczowe aż po same łyse badyle) i chodników (albo suchutkich, albo pokrytych kałużami czy mazią rozkładających się liści). Dziś bardzo chętnie te zdjęcia oglądam, ale nie chciałam powtarzać tej samej zabawy rok w rok. Wówczas zresztą fotografowałam lustrzanką, bo zdjęcia robiłam albo w moim mieście, albo już na miejscu, przed pracą. Trasa autobusowa nie została uwieczniona.

W tym roku, oglądając po raz kolejny efekty tamtego projektu, postanowiłam go nieco wzbogacić i zmodyfikować. Po nieudanych próbach uchwycenia uciekających pejzaży moim Nikonem zdecydowałam się na dokumentację najzwyczajniejszym w świecie smartfonem. Oto efekty.

Dlatego właśnie uwielbiam nie tylko moją pracę, ale i dojazdy do niej. Niestety, to już ostatni rok, za co zdecydowanie podziękować muszę autorom wdrażanej od tego roku reformy oświaty. Pozbawić mnie takich cudnych widoków o poranku - to jest najprawdziwsza zbrodnia!

Ostatnio zdecydowanie za mało spacerujemy

i kiedy już w końcu ruszamy w teren, pies przez pierwszych kilka minut zachowuje się jak chomik wypuszczony z klatki. Pozwalam mu swobodnie węszyć - więc podążamy tam, gdzie nas jackusiowy nos zaprowadzi. Po dłuższej chwili Mały uspokaja się i prowadzi mnie w miejsca, gdzie uświadamiam sobie, że naprawdę potrzebuję odpoczynku. Po żadnym z "miejskich" spacerów nie czułam się nigdy tak spokojna, tak odprężona jak wówczas, gdy lądujemy w trawach i krzakach albo na leśnych ścieżynkach - bo tak wybrał pies.

Zawsze uwielbiałam spacery, ale ostatnio jakoś nie mogłam zebrać się w sobie. Dopadła mnie jesienna chandra - seria wilgotnych, deszczowych dni sprawiła, że wychodziłam z psem do ogródka, pobawić się i pokręcić, ale nie miałam ochoty na żadne dłuższe wędrowanie. Jeszcze kilka lat temu wybieraliśmy się z R., wówczas jeszcze moim po-prostu-chłopakiem, na spacerowe randki. Nie przepadaliśmy za spotkaniami w domach żadnego z nas, bo akurat oboje mieszkaliśmy z rodzicami, a wiadomo, swobodnie rozmawia się tylko wtedy, kiedy nikt nie kręci się za drzwiami. Potrafiliśmy wtedy godzinami włóczyć się po parku, nieważne jaka była pogoda... Ale nie mieliśmy wówczas psa, który by na tych spacerach korzystał. Dziś, cóż - pies jest, ale mojemu mężowi zupełnie odechciało się spacerów. Nawyk rozmawiania został, oczywiście, ale teraz nie musimy chodzić po to do parku - no i przyszedł leń. Albo Leń, niestety.

Coś z tym trzeba będzie zrobić.

 

Jeszcze kilka słów o zdjęciach, które zamieszczam na blogu tej jesieni. Ostatnio prawie w ogóle nie noszę ze sobą aparatu, wszystko cykam komórką i odkrywam wielkie tego zalety. Oczywiście, zdjęcia nie są dobre jakościowo, ale mam wrażenie, że o wiele łatwiej jest uchwycić moment - nie zastanawiam się nad ustawieniami aparatu, nie przykładam wizjera do oka, po prostu obracam komórkę (ustawiłam opcję, w której ten jeden gest uruchamia aparat) i strzelam. Obróbka takich zdjęć to właściwie jedynie kadrowanie i ewentualnie jakiś filtr. Obrabiam je najczęściej już na telefonie, czasem w DxO, jak te zamieszczone powyżej (lekkie przycięcie kadru i filtr mist, mój absolutny numer jeden na jesienne klimaty). Poniżej jeszcze jedno zdjęcie, którego na pewno nie zrobiłabym lustrzanką, bo bym po prostu nie zdążyła. Na fotce kawałek głowy Jacka i jego ukochany "wujek" - taki , co zawsze daje gryza marchewki i czasem nawet skrawek szyneczki, kiedy udaję, że nie patrzę. Fotka obrabiana w telefonie.

Co myślicie o takiej komórkowej fotografii?

[Inspirowane obrazkiem: Kiedy możesz zbić psa?]

... wtedy i tylko wtedy, gdy grasz z nim w warcaby.

[Psie Sucharki]

Dokładnie.

Ostatnio bez przerwy obdarzana jestem mądrościami na temat wychowania, a skoro nie mam dzieci, specjaliści od wszystkiego pouczają mnie, jak wychowywać psa. 

Właściwie to ja lubię, kiedy ktoś mi doradza, ale cenię rady sensowne i mądre. Zwykle, kiedy takiej potrzebuję, przeszukuję Internet i wszelkie wyczytane pomysły konsultuję z weterynarzem albo kimś obeznanym w temacie. Jak dotąd, nigdy nie wyszłam na tym źle. Zupełnie inne podejście mam za to doradzaczy samowolnych. Do tej pory absolutnym hitem był mój kuzyn (wielki fan Cesara Milana), który mówił, że nie powinnam prowadzić psa na spacery w szelkach, tylko zakładać mu na szyję cieniutką linkę i w ten sposób będę miała bezpośredni kontakt z psim mózgiem. To było mniej więcej rok temu, ale kiedy to sobie przypominam, wciąż mam w okolicach żołądka uczucie przepotężnego zadziwienia. Bo ja to się kontaktuję z psim mózgiem, kiedy rozmawiam z psem. Kiedy wydaję mu komendy, tulę go i miziam, kiedy wydajemy do siebie z Jackiem różne dźwięki, niekoniecznie ludzkie. Szelek i smyczy używam natomiast dla bezpieczeństwa psa, a nie po to, żeby po kabelku wgrać coś bezpośrednio do jego łepetyny. Kiedy wytłumaczyłam to kuzynowi, pokiwał głową, ale w oczach błysnęło mu "Ja wiem swoje, a Tobie pies wlezie na głowę".

[A wiecie, co jest najfajniejsze? Kiedy pies naprawdę wchodzi mi na głowę, tzn. kiedy pochylam się, a diabelec wskakuje mi na plecy i wpełza wyżej, robiąc z siebie szaliczek. Oczywiście, zawsze z asekuracją Pana, który pilnuje, żeby w czasie wspinaczki pies nie spadł. Czyli wychodzi na to, że to dzięki temu, że nie słucham kuzyna od linek do psiego mózgu, mam psa-akrobatę!]

Nieco poważniej robi się jednak, kiedy ktoś mi doradza, jak mam karać psa albo kiedy ktoś informuje Jacka, że zaraz mu wleje. W takich momentach mam ochotę powiedzieć "Jack, gryź", ale niestety Mały nie zna takiej komendy i prędzej odgryzłby chyba własny ogon, niż tak na poważnie, nie w zabawie, użarł człowieka. Tak serio, dlaczego ktoś każe mi bić mojego psa - i to zwykle za coś, do czego sam mojego psa zachęca?

Przykład: ktoś wydaje z siebie dzikie śmiechy i piski, skacze i macha rękoma. Dla mojego Jacka to sygnał jednoznaczny: zabawa. A zabawa oznacza tryb skakania, szarpania i ostrych sprintów po pokoju. My, właściciele, na to pozwalamy, bo tak się z naszym psem lubimy bawić. Kiedy nie mamy na to ochoty, takiej zabawy po prostu nie inicjujemy, a kiedy zaczyna ją pies, informujemy go, że "Nie teraz" albo dajemy mu jakieś inne zajęcie (zabawki, węszenie, gryzak, spacer) i po problemie. Tymczasem już kilka razy zaobserwowałam, że ludzie zachęcają Jacka do zabawy (chociaż ostrzegam ich, jak ta konkretna forma zabawy wygląda), bawią się dwie sekundy, po czym nagle zaczynają krzyczeć na psa, że ma przestać szaleć.  Krzyczeć - a dla Jacka krzyk tuż po krzykliwej zabawie oznacza po prostu jej... kontynuację. Mały nie rozumie, że to koniec i ma przestać. Żeby się uspokoił, trzeba mu to po prostu - zdecydowanie, stanowczo i z poważną miną - POWIEDZIEĆ. Tymczasem tacy dwusekundowi rozbawiacze nie radzą sobie, ale też nie chcą posłuchać mojej rady (chociaż to mój pies i wiem, na jakie słowa/komendy zareaguje), a zamiast tego wrzeszczą: Przestań skakać, bo zaraz dam ci lanie.

A im głośniej krzyczą, tym bardziej pies skacze, bo widocznie zabawa jest coraz fajniejsza.

Nigdy jeszcze nikt nie uderzył mojego psa. Zanim do tego dojdzie, ogłaszam zwykle publicznie, że "Mojego psa nikt nigdy i nigdy nie ma prawa uderzyć" i zapada krępująca cisza, co najmniej taka, jakbym puściła głośnego bąka. Bo jak to tak: nie ma prawa? Psa?

Ano, nie ma.

Podejrzewam, że wybaczyłabym, gdyby ktoś uderzył Jacka niechcący albo w samoobronie... ale tej drugiej sytuacji nie jestem w stanie sobie nawet wyobrazić, bo Mały nie jest agresywny. W ogóle. Niemniej gdyby był i ktoś by spanikował i tak zareagował - pewnie bym wybaczyła i natychmiast zaczęła szukać sensownego rozwiązania.

Wiem, że w polskim społeczeństwie panuje zgoda na bicie. 

Wkurza Cię sąsiad? Fantazjujesz, że kiedyś, w ciemnym zaułku, dasz mu w zęby i będzie po problemie. Koleżanka ma niegrzeczne dziecko? Powinna mu wlać i z głowy. I oczywiście dawniej, kiedy nauczyciele mogli uderzyć ucznia, wszystko było dobrze, szacunek był i te sprawy. A psa to można uderzyć ot tak, bo to przecież nie człowiek, więc słowami nie rozumie.

Mam dość tej wszechobecnej przemocy. Wszechobecnej, nawet nie w sensie praktycznym, ale w słowach, języku, w mentalności. Czuję się inna i napiętnowana, kiedy mówię, że nie akceptuję bicia kogokolwiek z ŻADNEGO powodu - a ludzie milkną i patrzą na mnie jak na wariatkę. Wiem, że kiedy nie biję mojego psa, są przekonani, że na pewno kiedyś, kiedy będę miała dzieci, puszczą mi nerwy i uderzę. Nie wiem, może, ale wiem, że zrobię wszystko, by nigdy do takiej sytuacji nie doszło.

A w zeszły weekend spacerowaliśmy po lesie

Uwielbiam tę porę roku, kiedy wszystko jest jeszcze ciepłe i jasne, ale momentami za mgłą, jakby nie całkiem z tego świata.

 

Próbowaliśmy zbierać przeróżne cuda, które uznawaliśmy za jadalne, o takie:

  

 I takie:

Ale to stworzenie zbierało przede wszystkim...

 

 o takie:

Zbierało i wypluwało. No cóż.

Ciągle jednak małpiszon domagał się chwalenia, że pięknie zbiera, to chwaliłam, cóż było zrobić. Na szczęście każdy złowiony żuk po obszczeku i torturach zostawał w lesie, cały i zdrowy, chociaż pewnie mocno zdenerwowany.

A takiego... Takiego to nawet nie próbowaliśmy zbierać. Po powrocie z lasu, już w pełnym słońcu i bez mgły, tylko się zachwycaliśmy: